کتاب حاضر ضمن بيان شرح حال مختصر ملا پريشان به چگونگي پيدايش جنبش حروفيه که شاعر از پيروان متعصب آن بوده است و بررسي آرا و عقايد آن‌ها و تأثيرات متقابل اين فرقه و مؤسس آن فضل‌الله نعيمي‌استرآبادي با مردم لرستان مي‌پردازد و خدمات فرق مختلف متصوفه در بسط و گسترش اسلام در ديگر کشورها را شرح مي‌دهد. پس از آن اوضاع اجتماعي و سياسي کشور را که مقارن با حمله اقوام تاتار و نهب و غارت کشور توسط ايشان است از زبان شعرا و نويسندگان معاصر مورد بررسي قرار مي‌دهد و اشعار عرفاني و فلسفي شاعر را ترجمه تحت‌اللفظي نموده و شرح مي‌دهد و عقايد او را با نظريات شعرا و عرفاي بزرگ پارسي زبان مطابقت و به تفسير آن‌ها مي‌پردازد.
در ادامه حالات و عقايد صوفيان را شرح مي‌دهد و آن‌ها را به دو دسته تقسيم مي‌کند: صوفيان متظاهر يا پشمينه‌پوش که تصوف را وسيله‌اي براي ارتزاق و گذران اُمور دنيوي قرار مي‌دهند که اينان را در پيشگاه الهي مطرود و زيان‌کار مي‌داند و دسته‌ي دوم صوفيان تصفيه کرده که با تصفيه‌ي روح و تزکيه‌ي نفس به کشف و شهود رسيده و در راه رسيدن به معبود، خود را از بند دنيا رها ساخته و به تعلقات دنيوي پشت‌پا زده‌اند که اين دسته منظور نظر شاعر بوده است.
براي مشاهده‌ي شناسنامه و فهرست كتاب، اينجا را كليك كنيد.
